Gers

Ei nuuj verhaol van Wim Kuipers. Waem sjik ouch ins get in? Leefs in de sjpelling van oos waordebook .

GERS

Hae droog 't geheim van wie aoj keuninge in zich, Leike G. 't Dörp zoog det neet. Eine prins in ein aerpelkoel, aordeilde mennig meuderke. Waem Lei wie eine vogelsjrik oppe trèkker zoog zitte, in dae jekker dae d'r op de lómmelemert in Kosovo gekoch kós höbbe, poelde nag geine knab det d'r de hbs aaf hauw. Onnag B. Mit ein neuge veur sjeikunde - sjemie wie d'r zag. En ze zagte det d'r ein teen verdeende, noer ei sjiet fuitje gemaak, achter de komma get waat neet klaor te laeze woor, het mós ein drei zien mer zien nevelige drei zoge ze aan veur ein ach, ja den höbbe ze dich, den ein teen veur eine boerejóng, zoeget goof het zich neet.

Aevegood meugde det Leike eine sjittersjtein in de kroen van Augustinus en Ichnaas heite, ein 9,8 veur sjemie, de röbbe van goldj en dreug water loge bloot, doot roed bie greun en me haet Madame Curie in eine korsból, oetvinje, touvere, de waeg nao eine prónte proos bie DSM woor Lei gekaerd.

Of d'r daoveur 't paerd trök hu gezat hauw, boer gewaore woor, de pómp verkaore baove de likbajer van Hilton - me wós det neet. Hae woor nieks gewaore, zag hae. Heim gebleve - d'n daag nao ziene diploom, wo wiejer geine bie woor, mit de angere mit nao 't landj gegange. Dao raapde hae zich zjwiegend sjtein biejein. Hae wól weite waat sjtein veule. "Wen ze nag get veule. Eine sjtein dae drei miljoon jaor in de Maas gelaege haet, dao is 't sjerpe van weg, wie bie aoj luuj", en den galderde ziene lach det de glazer oppe teek mitdeje.

Dao zoot d'r sónjes en döks door de waek en hae moelde mer. Jóng maedjes hauwe teendoezjend jaor haer nag vree bein, wie betóng, christelierde hae, "mer die zien wie sjtein biegesjlepe, door de seks."
Geine dórs in te bringe det det kwatsj woor, en jummich wen me zich sjteet det d'r sjoen bein vergelieke dórs mit betóng.
"Betóng is puur netoer", sjödde hae nag ins in, "krek wie ein proem. Wiene woor det, vurg jaor höb ich det viaduuk beziejes Luuk gezeen. Kint geer det? Mechtige pies paaf taenge de berg aan."
"Pies? Is det die sjabbetaal of Amerikaans - peace for the world?" vroog de kapper.
Ze meinde ein lang ie geheurd te höbbe.
"Miervoud van pi, det is ein Griekse lètter, wie twie zjwaegelsjtekskes en dao nag ein baovenop. Dink aan ein pórt, wovan de twaerse balk aan weerskenj get oetsjtik."
Hae lag gaer get oet. Wie d'r taenge zie kaore kalde, det heurde geine, en of de paerd begrepe waat d'r zag, allein waat ze doon móste - dach d'n teek.
"Wiejer is pie get oet de wiskunde. Ei getal, 22 gedeild door zeve, en het zól mich neet wónjere wen die päol dao bie Luuk ouch drie maol zeve ..."
"Wach, wach efkes meister: waat päol?, vroog d'n Tejje.
"De peut van die rie pies, wo de waeg op lik. Hoeg zule, en det is kuns veur mich, kuns en sjoener es de bein van mennig kwaekdink oppe tillevies."
"Net zagste det det netoer woor, doe dorre."
Döks klónk helop gelach. Tikde dae nag waal richtig? Den ketrolde hae zich biejein. "Ouch - ouch netoer. Wie die sjpitse tuup in de Dolomiete, dan mót geer nao de Giro kieke, rotszule, eine zjwaerende houp lava, det is alles netoer dink geer, en die betónge zule neet? Herman, dink ins mit."

Herman drónk eine sjloek, leet zien tóng efkes nao boete uige, det me dinke zól det d'r dach en zag: "Nae - det höbbe veer miense gemaak."
"Hao wach - höb geer die buim bie de wiejer gezeen, waal dartig nèster van däolkes in. Netoer?"
Hae zat zich sjtols rechop. "En eine berg drek wirmelend van aomezeike. Netoer? En waat miense gemaak höbbe neet?"
Kien en vief van de lèste. Dao hauw hae ze get oppe haor gedaon, daen daag. Mer sjtónderdis krope ze trök. Giel mós Leike aan de kleier.
"Lei, loester. Mien nuuj, witste waal, die haet zich ein sjpiraol laote zitte. Ja? En wen ze daomit naaks oppe resaorbak lik, sjpiraol twie zoegezag, alles netoer?"
"Dao geiste, Leike", haopde Jeu vanne bekker.
Lei góng neet. "Nag eine kier. Leim, det liek mich veur uch ouch netoer. Noe zit iezer in dae leim. Onnag netoer? En wen me dao get van maak?"
Hae veulde zich of zich ein sjpiraol um ziene kop getirveld hauw, en hae mook weer get betóng. "Sjtein oet de Maas, cement gemaak van mirgel, det is geraems van miljone deerkes diek opeingeduujd, en water", meh ze lete zich neet mie kloete. "Waat is den geine netoer?"
"Kebuiterkes, ei wit wief, sjpoeker, God zelf. Det weit ich aevel nag neet."
Hae loerde efkes of ze nieks in de gater hauwe. "En wäord. Waat ich noe zèk, det zien trillinge van de lóch. Lóch is netoer, die riejert en bewaeg, neet die trillinge."

Ze zoge det d'r noe net boete 't dörp woor, wo d'r de waeg minder kinde. Neet det d'r op ein rótte plank baove de hèl leep, hae woor de meister nag, dae aoj Vlaomse beuk loos die zagte wie Napoleon de boere baeter akkere lierde. Hae loos zich beuk euver sjtein nao binne. Inins veel op det hae het neet mie euver sjtein hauw. Die bleve in de tesj wie bie pesjtoer de roezekrans. Hae hauw zie laeve oetgelag in sjtein, noe keem de laevende netoer. Blajer, tek, hae zoog al in waat wees.
"Doe zóls ins mit nao Frankriek mótte", meinde Dolf, eine riek gewaore kremer mit de kirmes. En hae moogde mit. Eine ganse maondj, en doe bleef hae weg in de kaffee. Sebiet waerde gekwatsj.
"Ik dink det Dolf häom aaf mós zitte bie de lempkes, doe wits waal", keke de vrouwluuj loepetig.
"Hae duit dao waat d'r hie neet dörf. Waat dinkste, dae hauw dae leures neet veurnieks bie zich, dae branjde oos Leike in de bóks."
Geine dórs kieke gaon. Wen allein zien zösters heim wore, waat dan - en Dolf woor drek doorgevlaoge nao Amerika.
De werreld woor Lei G. nuuj gewaore, wie of d'r nuuj blood ingepómp hauw. En waat nuuts hauw d'r zich neet mitgesjleip. Ummere grei. Blomezaod, boene, kallebes, sjroeve, ein sjoop die d'r hie zo breid neet kriege kós, kaarte wo men mit de meule aan het dorse wore, berm zitte, en het sjoenste - mer laot het häom zelf vertèlle, den op eine zónjig zoot d'r op ziene sjtool wie ummer.
"Ich gluif het woor krek baove de droevegeudjes, bie Anjou, dao kómme iers get bus en den vröchte, aerpel, kilomaeters zónneblome. Dao zoog ich ei sjtök gers mit aore wie ajerwitse sigare, zoe diek. Gouden Oogst jao, det boereroukes. Ich dach: dao is atoom biegekómme. Ich vónj eine dae mich wiejer bringe wól, eine professäör wiewaal dae van die sjtinkfranse sigrette roukde. Det grei woor broewgers. Op 't Belsj make paters dao ónäortelik sjtrang beer van."
Hae mós en zól det grei höbbe, baedelde bao en kreeg eine zak mit. Sjoen zejgood in eine sjoene zak, zag d'r. Kóffie do Brasil sjting op dae zak "en ei naaks, wach, det höb ich sjoen opgesjreve, loester: ei kóffievellerig grietje bietje colala van baove. Höb geet det? Jónges waat ich dao van maak - det wurt grei."
De zak hauw d'r zich oppe zölder aan eine plestieke wasdraod gehange, det dao de muus neet aankeme. "Zuunj. Wen het lök höb ich euver ei jaor of veer dao zeker ei miljoon mit verdeend", klónk ziene sjtróns sónjis aan d'n teek.
"Zoeget mót dae neet te dök zèkge, den is d'r zie grei eine kier kwiet", meinde - nae dae naam mótte veer neet neume.

En zoe gezag, op ein nach det het boesde det me op dartig maeter aafsjtandj de treins nag neet heurde, waerde ingebraoke.
"Waat ich noe mitgemaak höb" keem d'r de kaffee binne, "mer doot mich iers dao det reklaambeer, van dae pater, ich bön neet nao de kirk gewaes", en hae lekde zich de luppe.
"Ich zoog wie ich ónger keem sebiet det d'r deve gewaes wore. Ze höbbe gans róndjgesjuump. Boete loog ein toesjpraok euver beer die ich veur Veldeke haje zól. Ich taffelde nao baove, nao de zölder en waat ich dao zoog: ei wónjer. Dao hóng mich aan dae wasdraod alle gers, zoe - en hae wees wie vreuger in móppeblajer dieke vrouwluuj geteikend waerde, "zoe hóng dao die gers aan d'n draod, kómpleet, gei körrelke weg, ze höbbe noer de zak mitgenaome."

WIM KUIPERS