Momusklanken

MOMUSKLANKEN Oetgegeven bij gelegenheid VAN DE 4 x XI JAORIGE MOMUSJUBILEI EN TEN VEURDEILE VAN DE HERBOUWING VAN MOMUS-TEMPEL MESTREECHT, DRUKKERIJ LEITER-NYPELS. 1883 2 Chariteit. ‘T is winter! En nao danspartijen Comedies, fiesten, vol plezeer Zuut me de riken lústig rijen …. Wat scheelt hun snie of regenweer! Wat zouwen zij van kauw toch klaogen, Ze ziin verwerremp, good gekleid, Ze húbben eten, wie z’et vraogen: Van elend ziin z’altiid bevrijd! Allein mer vreúgd steit hun te wachten In die te korte winterdaog; ’T is mer ‘nen droum, die winternachten, Woein me niks es blijdschap zaog!! ’T is winter! … en gei stúkske kolen Um op dee kauwen heerd te doen, Gei centche mie um broed te hoolen, Gei werrek mie… en geine loen! En kamer… nein! E schop van planken, En daak woe snie en wind door drinkt, In enen hook, drie kinder, kranken, Die ’t doedzweit oppe veurkop hinkt…. En vast daoneven, haaf bevroren, Dao waakt de vrouw die kritend zeet: » Wielang nog moot dee winter doren!? » Dat God mét us compassie heet. Geer riken, kost geer mer ins weten De elend, die alwijl regeert, Wie mennig schúpsel kleier, eten, Get stokes en e béd mankeert…. Mét vreúgde zoudt geer wéllen geven, De chariteit is toch zoe schoen! Want zij brinkt troest in ’t minsenleven, En gieft heinaomaols ieuw’ge loen! LAURENT POLIS 3 ’t Geld. Noe sedert zoe veúl doezend jaoren Dat eeder et gelúk bejaogt, Is tao wel ene mins geboren, Dee noeit de geldzúcht heet geplaogd? Is tao wel ene mins te vinden, Dee oeit de gekheid heet gegad Van dich onder ziin veut te trêien, Goud, hiemelsen en hélse schat? De bis te sleutel van eus daoden, Dee noeit zich brikt of zich vermist, De bron, woe me zich in kan zuuvren, Wie voel en zwart dat men ouch is, Den alderfijnsten draod van ’t leven, En woe toch alles vast aon hinkt, De traon die, aon de zon ontvallen, En blom deit wassen woe ze sprinkt. De schépper bis t’ en de verdelger Van aal wat op dees wereld troent, De wargeist, dee de deúgd en d’onschúld Mét roezen en met niet’len kroent; Den Ingel bis ’t en ouch ten Duvel, Woe veur dat eeder beit of beeft; De God van al de valse Goden Dee zoe lang es ze waoren leeft. Wat zégder weer van die tirade? Dat heit ich spreken wie e book! Gaot toch te wiit neet in eur dinken: En ei te veúl bedúrft te kook. Ich wél in et gehiel neet zéggen Dat men et geld vermeien moot; Ich hauw neet van e kremplik leven, En vétte beúrs deit altiid good. Veel mich toch ins ein oet ten hiemel, Ze kwaom mich excellent te pas; Ich leet men kruuntsches neet beschumm’len In en voul touwgesloten kas. Neet tat ich z’achtrein op zouw maken En daadlik mich tao nao verhong; Ich doog et buulke langer dooren 4 En leefde wie ‘ne brave jong. Ich mós en huisken boeten húbben, Modest en propel gemeubleerd; En wei mét enen hoof te neven, E scheeske mét e snagger peerd, Gezonne wiin in mene kelder E böutjen altiid even vét, En koppel vrinden aon men taofel En en leef vrouw veur mi verzét. Den interest zouw mich neet plaogen: Ich bleef altiid wie dat ich bin En noeit zouw ich aon iemand zéggen: Doe hébs te veúl en ich te min. D’ambitie zouw mich gaar neet kwéllen, Ich weit wie dat ze ’t hart verliegt, En noeit zouwder mich huren zéggen: Doe zits te hoeg en ich te lieg. Bevrijd van al de gekke driften, Die d’oerzaak ziin van eus verluus Leefden ich hierlik op men slufkes Verwijderd van ’t stadsgedruus; En onbekummerd en gelúkkig, Zoe lang es mer e stúkske broed Mich euverbleef um mét te deilen Aon ander minsen in den noed. En kwaom mich Slevenier dan hoolen, Wel ich ontvong em kort en good, En sloog me schúldbook veur em open Mét e gerúst en stél gemood; En nao en bondige kwitantie, Die er mich ongetwifeld gaof, Maakden ich stéllekes me pekske En trok gezegend met em aof. Zoe eindigde zich taan me leven Opte bestumde klokkeslaag, Wie enen schoenen zeuten aovend Nao enen schoenen wermen daag; Wie et gezank van enen vogel, Dee, in e beter nést verwacht, Stél oette bosch, dee zich ontblajert, Weg vluigt bij ’t vallen van de nacht. De nacht, de doed!... twie zwarte spoker, Woe mennig mins veur beeft en krit! Wee wét wat ouch onder hun vleugels 5 In d’ieuwigheid verborgen zit?... Ontwaakt me nog of blijft me slaopen? Steit me nog op, es me dao likt? Ah! Dee dat stéllig kos bewizen, Dee storf meschien van vreugd of schrik. Um die twie vraogen op te lossen, Wie dékwils héb ich neet te beuk Van auw en hedendaogse schrijvers Mét drift doorblajerd en doorzeukt! Den titel droog in gouwe létters: Verleechting en verbeternis; En ’t léste blaad, wie al de blajer: Onwetendheid en duusternis. Wie dékwils héb ich ouch te kérken Neet aofgewandeld daag en nacht, Um ins oetten altaor t’ontvangen Et teiken dat ich nog verwacht! En, onvoldoon, mich taan begeven Nao e verlaoten kérrekhof, Woe dat te gooien métte koeien Vereinigd liggen in et stof, En dao, met traonen in men ougen, En d’erm geslagen um e kruus, Tot al de doeien die dao rúsden Geroopen door et windgedruus: Komp!... op eur doorgebroken graver Dat mich et hiemelsvuur versleit, Mer, dat ich toch ins veur me sterven Eets, eets van eur geheimen weit! Mer nein! nein! al die graver zwegen, Pront wie de kérken en de beuk; De witte g’reemsels bleven liggen En reurden zich neet in de heuk; Ich hoort niks es et bang gekletter Van enen uil dee um mich vloog, En zaog niks es e dwaolend leechtske Dat rech, op nao den hiemel sloog. Dat leechtske, zouw dat neet somwijle En goddelikke maoning ziin? De wink op en touwkomstig leven, Wat doorstraolt in dee flauwe schiin? De zaod van en verhever schépping, Dee aander werelden bevrucht? De vonk die ins en staar zal weerden Nao heúr volbrachte hiemelvlúcht? 6 Da’s meugelik!.., gaot toch neet dinken Dat ich tao mie es uch van kin! Alles is duuster en onzeker, Et einde pront wie et begin. De boum wét neet wee dat em plantte; Et blaad wét neet woe dat et wêit; De mins leeft in dezelfden twifel, Woe dat er zich ouch kiert of drêit. Mer tússen et begin en ’t einde, Beperkt in eine vaste krink, Ontwikkelt zich et minseleven, Haaf hiemels en haaf aords geschink, Dat eeder heet van God ontvangen, Um volgens zine staot en stand, Aon ’t algemein gelúk te wérken Van ’t minsdom of van ’t vaderland. Laover daan eus kortstondig leven Inrichten opte béste voot En, zonder aon et koed te dinken, Us altiid hauwen bij et good; Opdat ver stél en zaolig sterven, En dat us Gods bermhertigheid Die langgewinsde rúst maag schinken Die alles toch te boven geit. TH. WEUSTENRAAD. (Uit ’t onoetgegeven gedicht: Beiweeg nao Scherpenheuvel.) 7 De braven ambachtsman. Van jongs af aon wist ich te lieren, ’t Mastreechter spreekwoord good te ieren: » Scheunmeker, hauw dich bij den leis, » Dat is et béste waste deis. » Drum zulder niks van mich vernummen Woe veur ich mich te hoeg moot stummen, Me’ch wél uch zingen wie ich kaan Noe van ‘ne braven ambachtsmaan. Déks huur ich links en rechts vertéllen: Ich zou wel dit of dat ziin wéllen! Want wie dat in de wereld geit, Dao’s niemand dee ze vak aonsteit. Mer woe ich ouch héb rondgekeken En alle staoten vergeleken, Dee ich ’t gelúkkigst neumen kaan Dat is de braven ambachtsmaan. ’t Is Maondag, en de klok van zeven Heet pas de oor nog aongegeven Of heer begint zen week mét mood En daadlik geit ze werrek good. De Zondag zeukt heer door te bringen Neet in de kroeg mét drank en zingen, Mer wie dat gaans allein mer kaan De gooie, braven ambachtsmaan. De christendeúgd wist heer sints jaoren Aon ordelik plezeer te paoren; En viert de Zondag wie em God Heet veurgestéld in zi gebod. Dan rúst heer oet van al et wérken; Me zuut em zi verzét bepérken Tot vreúgde die em passen kaan, Die van de braven ambachtsmaan. Zen kamer, dat is zinen hiemel; Heer vindt zich t’hoes in dat gewiemel Van kinder die, gezond en fris, Neet weten nog wat elend is, Mer die ’t gelúk al konnen lezen Op mooier heúr tevreie wezen, Die altiid van heúm zéggen kaan: 8 Wat gooie, braven ambachtsmaan! En es betaoldaag is verscheenen, En ’t geld wat heer wist te verdeenen, Heúm klinkend dao weurd veurgetéld, Geluift dat taan et hart em zwélt. Daan is heer trots door de gedachte Dat vrouw en kinder blij em wachten, En eederein vertellen kaan: ’t Is ene braven ambachtsmaan. Geluift mich, vrinden, laot ze praoten, Die bluffers, die uch ander staoten Beschriven es e paradiis! Bepaold, die lui en ziin neet wiis. ’t Gelúk tat zit neet bij de riken; Es die ouch met hun duiten priken, Dao’s geine dee em weerd ziin kaan: De gooie, braven ambachtsmaan! LAURENT POLIS. 9 Et vreugjaor. Wie prachtig steit et veld in kleuren; Wie hartverkwikkend schijnt de zon! ’t Hielal verneuit zen levenskrachten In ’t vuurbad van de gouwe bron. Dao kroent zich eeder boum mét blajer, Dao vúlt zich eeder bos mét zaank; Den hiemel dee lacht d’eerd noe tegen En d’eerd die schikt em lof en daank De beek, die gist’ren laog bevroren, Drijft ronkend aof wie vleuiend glaas; De balsemreuk van d’ierste blommen Klump op van oet et golvend graas; De goudkapel, de bij, de vogel, Dat vluigt en speúlt te weeg al rond; Alles verblijdt zich noe te leven Zoe in de locht es oppe grond. De mins stikt ouch de kop nao boven En staart zich op zen schatten blind; De geist van God dee veult er weien In eeder wallem van de wind; Er is van kauw neet mie gekrompen, Ze blood steit neet mie stél en stiif, Et vleuit em roeschend door zen aojers, En ’t hart dat sprinkt em in ze liif. Bedwellemp door et riik geneeten Trêit er al stél en zwigend voorts En schúpt te locht die em omkrunkelt Mét opgeruimde en volle boors; En oppe groos van d’iersten heuvel, Woe heúm zen wandeling nao leit, Zinkt heer godvrúchtig op zen knejen, En klump zen daankgeveul dat beit: « Triomf, onsterfelikke Leefde, Et is tiin macht die ’t aal bezielt, Die deit herbleuien en herleven Al wat ten tiid krinkt en vernielt, Die noets en wereld liet oetsterven Zonder en nui doen op te goon En altiid door volmaakter werken Zich deit erkinnen en verstoon 10 Triomf! Onindelikke wiisheid, Die alles héls in ze verband En et bestiers nao vaste wétten Van aon de mins tot aon de plant. ’t Is tine geist, hoeg Opperwezen, Dee zweeft door ’t onbegrensd Hielal En veur ’t begin tot nao et einde Geweest is, en bliven zal. TH. WEUSTENRAAD. (Uit ’t onoetgegeven gedicht: De beiweeg nao Scherpenheuvel.)